Gescheurde kruisband

Wat zijn kruisbandproblemen en hoe ontstaan ze?

Één van de belangrijkste stabilisatoren van het kniegewricht is de voorste kruisband. Deze zorgt er samen met de achterste kruisband voor dat de twee voornaamste botten van de knie, het dijbeen en het scheenbeen, bij elkaar gehouden worden.

Een gedeeltelijke of volledige scheur van de voorste kruisband is één van de meest voorkomende orthopedische problemen bij honden en resulteert steeds in het ontstaan van arthrose van het kniegewricht. In de meeste gevallen ontstaat zo'n ruptuur ten gevolge van een degeneratief proces waarbij er steeds meer vezels van de kruisband scheuren totdat uiteindelijk de volledige kruisband door is. Dit is verschillend van kruisbandrupturen bij mensen, waarbij trauma meestal de voornaamste oorzaak is. Alhoewel de duidelijkste symptomen bij honden meestal acuut ontstaan na rennen, spelen of springen, toch was de kruisband in de meeste gevallen al een aantal weken tot maanden aan het degenereren voordat de symptomen zichtbaar werden.

Waarom komen gescheurde kruisbanden bij honden zo vaak voor?

Genetisch

De aanleg tot het ontstaan van een ruptuur van de voorste kruisband is gedeeltelijk genetisch bepaald. Zowel de hoek waaronder de knie in rust staat als de kwaliteit van de kruisband zijn bepalend voor de kracht van de band. Honden die een gescheurde kruisband hebben, worden dan ook best uit de fokkerij geweerd.

Ook heupdysplasie, een aandoening die ook genetisch bepaald is, kan onrechtstreeks leiden tot overbelasting van de knie van de andere poot doordat deze poot meer belast wordt.

Stand van de knie
In tegenstelling tot mensen, waarbij de knieën in een hoek van 180 graden staan, lopen honden met hun knie gebogen in een hoek van 135 graden. Doordat de knie steeds gebogen is, wordt de voorste kruisband continu (over-)belast en wordt het risico op scheuren groter.

Overgewicht
Meer dan 50% van de honden heeft momenteel overgewicht en een groot deel hiervan is zelfs obees. Hoe groter het lichaamsgewicht, hoe groter de stress op de kruisband en hoe meer kans op een ruptuur.

Onvoldoende training
We hebben steeds minder tijd om onze honden door de week voldoende beweging te geven. Dit resulteert in slecht ontwikkelde spieren, pezen en gewrichtsbanden waardoor de krachten op de kruisbanden toenemen. Overactiviteit in het weekend resulteert dan vaak in het scheuren van de kruisband tijdens het spelen.

Onderkend

De eerste symptomen van degeneratie van de voorste kruisband zijn vaak heel subtiel en worden niet tijdig opgemerkt. Hierdoor lijkt het of de scheur acuut ontstaan is maar dit is meestal niet het geval.

Wat zijn de symptomen van een gescheurde kruisband?

Een gescheurde voorste kruisband kan resulteren in één of meerdere van volgende symptomen:

manken
de achterpoot optillen
de knie naar buiten draaien tijdens het zitten
stijfheid, vnl. na activiteit
niet willen spelen of wandelen
pijn bij aanraken of bewegen van de knie
zwelling van de knie
een "klik"-geluid tijdens het wandelen

Hoe wordt een gescheurde kruisband gediagnosticeerd?

Naast een volledig klinisch onderzoek, wordt een zorgvuldig mankheidsonderzoek uitgevoerd. Dit houdt o.a. een uitgebreide palpatie, controle van de gang en eventuele specifieke testen van de integriteit van de voorste kruisband (de schuifladetest) in. Tijdens deze schuifladetest wordt de beweeglijkheid van het dijbeen t.o.v. het scheenbeen getest. In de meeste gevallen is het kniegewricht ook (subtiel) gezwollen.
Radiografieën zijn noodzakelijk om de mate van arthrose in het gewricht na te gaan en de diagnose van een gescheurde kruisband te bevestigen. Deze radiografieën gebeuren meestal onder verdoving.
Naast radiografie kunnen echografie en arthroscopie hun bijdrage leveren bij het stellen van de diagnose en de secundaire gewrichtsschade na te gaan.

Gescheurde kruisband hond

Behandelingsmogelijkheden

De mogelijke opties voor het behandelen van een ruptuur van de voorste kruisband kunnen onderverdeeld worden in "chirurgisch" en "niet-chirurgisch". De niet-chirurgische manier is gebaseerd op langdurige rust en pijnstilling. Deze methode is echter zelden succesvol en wordt niet aangeraden.

Elk jaar neemt het aantal verschillende chirurgische technieken voor kruisbandstabilisatie toe. Enkele voorbeelden hiervan zijn het kunstbandje, de imbricatie, TTA, TTA rapid, TPLO, TightRope, CBO, ... Elke techniek heeft zijn voor- en nadelen, welke voor elke patiënt afzonderlijk moeten bepaald worden.

Imbricatie

De imbricatie is een techniek waarbij de stabiliteit van de knie verkregen wordt door het opspannen van het gewrichtskapsel. Na het verwijderen van de gescheurde kruisband en het controleren van de menisci op scheuren, wordt het kniegewricht gesloten met een speciaal hechtpatroon waarbij het gewrichtskapsel onder spanning wordt gezet. Hierdoor zit er minder speling op het gewricht en krijgt het kapsel de kans om steviger te worden en de functie van de voorste kruisband over te nemen.

Deze techniek is geschikt voor elke gewichtsklasse maar heeft over het algemeen de beste en meest voorspelbare resultaten bij kleinere rassen.

Kunstbandje of Flo-teugel

Het kunstbandje of Flo-teugel wordt voornamelijk gebruikt bij kleine honden, bij voorkeur < 15 kg. Hierbij wordt - nadat de gescheurde kruisband verwijderd is en eventuele meniscusscheuren verholpen zijn - een kunststof teugel geplaatst die vanaf het dijbeen onder de patellaband door loopt, daarna door een opening in het scheenbeen gaat en dan terug naar het dijbeen loopt. Deze teugel neemt (tijdelijk) de functie van de voorste kruisband over zodat het gewrichtskapsel de kans krijgt om stevig te worden en de functie van het kunstbandje over te nemen.
Ook bij grotere honden kan deze techniek gebruikt worden, hoewel de complicatieratio bij zwaardere honden hoger ligt.

TTA (rapid)

Zowel de TTA (Tibial Tuberositas Advancement) als de TTA rapid behoren tot de correctieve osteotomieën. Dit betekent dat er – in tegenstelling tot de imbricatie of het kunstbandje – een stuk bot wordt doorgezaagd en verplaatst. Bij de TTA en de TTA rapid wordt de tuberositas tibiae, het voorste deel van het scheenbeen, doorgezaagd en naar voor verplaatst. Hierdoor komt er spanning op de patellaband. De patellaband vormt de verbinding tussen de knieschijf en het scheenbeen. Door deze verhoogde spanning wordt de voorwaartse verplaatsing van de knie bij beweging voorkomen.

De TTA is een iets oudere methode dan de TTA rapid. Bij de gewone TTA wordt het voorste deel van het scheenbeen volledig doorgezaagd en vastgezet met een titanium “cage” én een plaat. Bij de TTA rapid loopt de zaagsnede niet volledig door zodat het plaatsen van een plaat overbodig wordt en enkel een cage geplaatst wordt. Deze cage is groter en langer dan deze van de gewone TTA. Beide technieken zijn evenwaardig.

Zowel de TTA als de TTA rapid worden voornamelijk bij grote honden gebruikt of bij honden die op hoger niveau moeten presteren.

TPLO

TPLO staat voor Tibial Plateau Leveling Osteotomy. Net zoals de TTA is dit een correctieve osteotomietechniek en wordt er met een plaat gewerkt. Het principe van deze techniek verschilt van deze van de TTA. Terwijl bij de TTA een rechte zaagsnede wordt gemaakt in het voorste deel van het scheenbeen, wordt bij de TPLO een cirkelvormige snede gemaakt in het bovenste deel van het scheenbeen. Dit bovenste botfragment wordt geroteerd zodat het gewrichtsoppervlak horizontaal komt te staan i.p.v. schuin. Hierdoor wordt de voorste kruisband overbodig. Dit botfragment wordt met een plaat vastgezet, zonder cage.
TPLO wordt voornamelijk bij grote honden gebruikt of bij honden die op hoger niveau moeten presteren.
Deze techniek wordt op onze praktijk niet toegepast.

Lees verder: Radiografie